Κατοικια στη Νικητη

Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου

Η δεύτερη κατοικία της οικογένειας Καζάζη, μορφολογικά διαφορετική από την πρώτη που σχεδιάστηκε επίσης από τον Μίμη Φατούρο, παρά τους «παραδοσιακούς» υπαινιγμούς, είναι εξίσου γνήσιο παιδί του μοντέρνου κινήματος. 

Ίσως, σε κάποιο βαθμό, για κάποιες αρχιτεκτονικές επιλογές που παραπληροφορούν τους απρόσεκτους επισκέπτες του έργου, να ευθύνεται η νομοθεσία, που για τα σπίτια στη Χαλκιδική επιβάλλει ξύλινες κεραμοσκεπείς στέγες και ξύλινα κουφώματα. Μπορεί, όμως, πίσω από τις ξύλινες στέγες να κρύβεται και μία επιθυμία των ιδιοκτητών για συμμόρφωση με το κυρίαρχο πρότυπο που θέλει τη δεύτερη κατοικία πιο «χωριάτικη», πιο άτυπη και «ζεστή», πιο κοντά στην «παράδοση».

Βέβαια, πρέπει να σημειώσω ότι η εντύπωση του νοθευμένου μοντερνισμού είναι επιφανειακή, λόγω των εμφανών τετράρριχτων στεγών και των ξύλινων κουφωμάτων, ενώ τόσο οι αρχές της αρχιτεκτονικής σύνθεσης όσο και οι κατασκευαστικές αρχές είναι καθαρά μοντέρνες.

Κεντρική συνθετική αρχή στο σχεδιασμό της κατοικίας ήταν μία προσθετική αρχιτεκτονική, που προκύπτει από την επανάληψη τεσσάρων ασυνεχών διακεκριμένων στοιχείων που δημιουργούν την κύρια κατοικία και επιτρέπουν μετέπειτα επέκταση αν χρειαστεί. Η σύνθεσή τους δημιουργεί μία διαδοχή από κλειστούς, ημιυπαίθριους και υπαίθριους χώρους, με όλες τις διαβαθμίσεις ιδιωτικών και δημόσιων χώρων κατοικίας. Το σταθεροποιημένο λεξιλόγιο και συντακτικό της αρχιτεκτονικής του Φατούρου, με τις συνέχειες και ασυνέχειες του μέσα-έξω χώρου, των ορίων και των ενδιάμεσων χώρων, βρίσκει μία πλήρη εφαρμογή και σ’ αυτή την περίπτωση.

Τα πρώτα σχέδια ξεκίνησαν από τη συνεργασία του Άκη του Διδασκάλου με τον Μίμη και μετά αναμείχθηκα κι εγώ κυρίως για σχέδια λεπτομερειών και για την επίβλεψη της κατασκευής. Έτσι γνώρισα και τον αρχιμάστορα Βασίλη Σόφτση που ήταν λάτρης της παράδοσης και θαυμαστής του Νίκου Μουτσόπουλου – μάλιστα, του κακοφάνηκε πολύ όταν, αργότερα, ο τελευταίος σχεδίασε και έχτισε στην ίδια περιοχή με άλλον μάστορα. Ο Σόφτσης ήταν πολύ καλός τεχνίτης και έβρισκε έξυπνες λύσεις σε τυχόν κατασκευαστικά προβλήματα που έθετε η μελέτη – έπρεπε όμως να τον κυνηγάς για να μη στραβώνει τις ορθές γωνίες, έτσι ώστε να μοιάζουν, όπως αυτός είχε μάθει, πιο χειροποίητες – πιο «παραδοσιακές».

Η συνεργασία μας με τον Φατούρο αλλά και τον Σόφτση, εκτός από διδακτική, ήταν και πολύ ευχάριστη. Με χαρά αναπολώ εκείνα τα χρόνια.

Ρένα Παπαγεωργίου-Σεφερτζή