Κεντρικα γραφεια ΓΕΚ

Το έργο είναι η κατασκευή κτηρίου για να στεγάσει τα κεντρικά γραφεία της κατασκευαστικής εταιρίας ΓΕΚ Α.Ε., η οποία επιθυμούσε να προσθέσει ένα κομψό σύγχρονο κτήριο στην εξαιρετική αρχιτεκτονική κληρονομιά των Αθηνών, που επιπλέον, εφόσον θα ήσαν οι κύριοι κατασκευαστές του, ήθελαν να αποτελεί τεκμήριο της υψηλής ποιότητας της κατασκευαστικής τους εργασίας. Έτσι, τον Οκτώβριο του 2000 η Hopkins Architects προσκλήθηκε να συμμετάσχει σε διεθνή διαγωνισμό μαζί με τον Ελβετό αρχιτέκτονα Luigi Snozzi και τον Πορτογάλο Eduardo Souto de Moura που χαίρουν και οι δύο μεγάλης εκτίμησης ως γραφεία μελετών με αξιοσημείωτα κτήρια στο ενεργητικό τους. Εν τέλει η κατασκευή ανατέθηκε στην Hopkins Architects τον Φεβρουάριο του 2001.

Ο πελάτης είχε αποκτήσει ένα αξιόλογο οικόπεδο στην Λεωφόρο Μεσογείων, την αρτηρία με βορειοανατολική κατεύθυνση που οδηγεί από το κέντρο της πόλης προς το νέο αεροδρόμιο. Είχαν αποφασίσει να μεταφέρουν τα γραφεία τους από τα προάστια σε μια πιο κεντρική τοποθεσία των Αθηνών και επιθυμούσαν ταυτόχρονα τα γραφεία αυτά να αποτελέσουν παράδειγμα της προσέγγισής τους ως προς την χρήση κατασκευαστικών μεθόδων υψηλής ποιότητας. Η μελέτη όφειλε επίσης να αξιοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό το ακανόνιστο σχήμα του οικοπέδου δεδομένου του περιορισμού στους 6 του αριθμού τον ορόφων που θέτει η Πολεοδομική Υπηρεσία των Αθηνών. Το αποτέλεσμα ήταν συνολικού εμβαδού 11.000 m2, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων υπογείων ορόφων για την στάθμευση αυτοκινήτων και τις συνεδριακές εγκαταστάσεις.

Το οικόπεδο βρίσκεται μεταξύ δύο διαγώνιων δρόμων, της πολυσύχναστης λεωφόρου Μεσογείων, με κατεύθυνση προς τον Παρθενώνα και την πολύ πιο ήσυχη οδό Καλαμών που βλέπει προς δυσμάς και μπορεί να θεωρηθεί συνοικιακός δρόμος. Υπάρχει και ένα ακόμη κτήριο που καταλαμβάνει την σφηνοειδή απόληξη στην συμβολή των δύο οδών, που αφήνει ως εκ τούτου ένα ακανόνιστο ρομβοειδές σχήμα οικοπέδου με δύο προσόψεις επί των τεμνομένων οδών. Οι πυρήνες κυκλοφορίας και υπηρεσιών βρίσκονται στο στενό άκρο ώστε να συνδεθούν με το γωνιακό κτήριο στην περίπτωση που ο πελάτης δυνηθεί να το αγοράσει. Υπάρχει επίσης και μια διαφορά στάθμης του εδάφους 3,6 m μεταξύ των δύο δρόμων που έχουν σημαντικά διαφορετικές γωνίες κλίσεως.

Το στεγασμένο μέρος περιβάλλει μια ανοιχτή κεντρική αυλή όπου είναι ευκολότερος ο έλεγχος των περιβαλλοντικών συνθηκών απ’ ότι στις πολυσύχναστες περιβάλλουσες οδούς. Η αυλή είναι η καρδιά του κτηρίου, ένας χώρος ηρεμίας και ανάπαυλας από την πολύβουη πόλη που περιβάλλει το κτήριο, καθώς και χώρος από τον οποίο μπορεί κανείς να έχει οπτική επαφή με τις λειτουργίες της εταιρίας: κοιτάζοντας κανείς ψηλά θα διακρίνει ανθρώπινες μορφές μέσα στο κτήριο καθώς εργάζονται, αλλά μπορεί επίσης να ρίξει μια ματιά προς τα κάτω από την κομψή ανοιχτή πασαρέλα που συνδέει τις δύο πτέρυγες γραφείων. Το εστιατόριο του προσωπικού βρίσκεται στον ημιώροφο με θέα το αίθριο. Το καλοκαίρι τα παράθυρα ανοίγουν ώστε οι δύο χώροι να συνδέονται. Οι καιρικές συνθήκες μετριάζονται στο αίθριο που προσφέρει δροσιά το καλοκαίρι και προστασία από τους παγερούς ανέμους τον χειμώνα.

Οι προσόψεις και η εσωτερική οργάνωση λαμβάνουν υπόψη την έντονη και λαμπρή ηλιοφάνεια των Αθηνών: οι δύο εξωτερικές προσόψεις επιτρέπουν στις ακτίνες του ηλίου να διεισδύσουν στο κτήριο μόνο όταν βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα κατά την ανατολή ή την δύση. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό οι επιφάνειες των παραθύρων έχουν ελαχιστοποιηθεί ενώ οι υπόλοιπες συμπαγείς επιφάνειες είναι περιβεβλημένες με επένδυση από ανοξείδωτο χάλυβα προκειμένου να τους παρέχουν επιπλέον σκιά. Οι εξωτερικοί τοίχοι σκιάζονται με εξωτερικές μεταλλικές περσίδες ενώ εσωτερικά οι εντοιχισμένες βιβλιοθήκες σε συνδυασμό με μονωτικά υλικά διαμορφώνουν ένα προπέτασμα κατά των ακραίων θερμοκρασιακών φαινομένων αλλά και κατά του θορύβου της Λεωφόρου Μεσογείων. Το μόνο ηλιακό φως που διεισδύει στους χώρους εργασίας αντικατοπτρίζεται και σκιάζεται για να ελαχιστοποιείται η αντηλιά. Οι εκτεθειμένες εσωτερικές φυσικές επιφάνειες βοηθούν επίσης να συντελείται μια παθητική ψύξη.

Η μελέτη της Hopkins Architects ανταποκρίθηκε στις προδιαγραφές του πελάτη χρησιμοποιώντας μια αυστηρά ελεγχόμενη παλέτα προσεκτικά κατασκευασμένων στοιχείων και υλικών –χάλυβα, σκυρόδεμα και ξύλο–. Ματ ατσάλινα στοιχεία στην πρόσοψη που έρχονται σε αντίθεση με το εμφανές σκυρόδεμα του επιτόπιου σκελετού. Το μόνο υλικό ‘πολυτελείας’ που χρησιμοποιήθηκε ήταν το λευκό Ελληνικό μάρμαρο στο δάπεδο του κεντρικού αίθριου που έρχεται σε αντίθεση με τις επιφάνειες του εμφανούς σκυροδέματος και τις ξύλινες περσίδες διαμορφώνοντας ένα σύγχρονο κτήριο γραφείων υψηλών προδιαγραφών μέσα στην σύνθετη εξωτερική περίμετρο του οικοπέδου, ώστε να συμβάλει στον εμπλουτισμό της Αθηναϊκής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Ένα από τα ιδιαίτερα γνωρίσματα αυτής της κατασκευής είναι ότι ο πελάτης ήταν επίσης και ο κύριος ανάδοχος της κατασκευής. Από την πρώτη κιόλας ημέρα επεδίωξαν την κατασκευή ενός κτηρίου που θα εξέφραζε τις υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές της εργασίας τους, ένα κτήριο που θα είναι ειλικρινές ως προς τα κατασκευαστικά υλικά και ως προς την έκφραση της δομής του. Σαν αποτέλεσμα, η στενή συνεργασία μεταξύ κατασκευαστή και μελετητή, αποτέλεσε ένα από τα κυριότερα μελήματα του εγχειρήματος, ιδιαίτερα σ’ ότι αφορά προβλήματα σχεδιασμού σε μια περιοχή υψηλής σεισμικότητας. Η επιθυμία των αρχιτεκτόνων να χρησιμοποιούν λεπτά κατασκευαστικά στοιχεία έπρεπε να αντισταθμιστεί από τις αυστηρές απαιτήσεις που επιβάλει ο αντισεισμικός σχεδιασμός. Λόγου χάριν έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η κατασκευή από σκυρόδεμα των κομψών υπερυψωμένων (και καμπύλων) προβόλων διαδρόμων μεταξύ των δύο κτηρίων απαιτήθηκαν εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ αρχιτεκτόνων και μηχανικών προκειμένου να εξευρεθούν λύσεις στα προβλήματα.

Οι εργασίες στο εργοτάξιο ξεκίνησαν ευθύς αμέσως μόλις έγινε η ανάθεση τον Φεβρουάριο του 2001. Τα υποστυλώματα άρχισαν να κατασκευάζονται τον Μάρτιο του 2001, με βάση τα σχέδια για την διαμόρφωση του πλέγματος του φέροντος οργανισμού που είχαν υποβληθεί στα πλαίσια του διαγωνισμού, και ήδη μέχρι τον Ιούνιο του 2001 είχε ολοκληρωθεί ο περιμετρικός διαφραγματικός τοίχος. Οι πελάτες είναι ιδιαιτέρως ικανοποιημένοι με το νέο τους κτήριο και το προσωπικό απολαμβάνει ένα ήρεμο και σύγχρονο περιβάλλον. Το κτήριο, εμβαδού 11.000 m2, ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2002, απαιτώντας μόλις 23 μήνες από την έναρξη έως την ολοκλήρωση (περιλαμβανομένης και της φάσης εκπόνησης της μελέτης). Ολοκληρώθηκε χωρίς υπέρβαση προϋπολογισμού, έναντι του συμβατικού τιμήματος των £ 4 εκατομμυρίων.