Πλατεια στο Μοναστηρακι

Διασχίζοντας τον σταθμό - πλατεία

Η σημερινή πλατεία είναι το αποτέλεσμα ενός ευρωπαϊκού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Ο χώρος που σχεδιάστηκε αποτελούσε ανέκαθεν πέρασμα καθώς βρίσκεται ανάμεσα σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της πόλης, στην εμπορική οδό Ερμού και στο παζάρι. Διέρχονται από εκεί η γραμμή του ηλεκτρικού (ΗΣΑΠ), που συνδέει το λιμάνι του Πειραιά με τα βόρεια προάστια της Αθήνας, καθώς και  η νέα γραμμή του μετρό που συνδέει τα νότια προάστια και με το αεροδρόμιο. Σχεδιάστηκε δηλαδή ένα κομβικό, κεντρικό και πολυεπίπεδο σημείο της πόλης.  

Η διαμόρφωση στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό σ’ αυτές τις πολλαπλές ιδιότητες  του χώρου ως σταθμού–περάσματος–πλατείας. Δημιουργήθηκε ένας «κενός» χώρος, μια ανοιχτή πλατεία προς διέλευση. Πρόκειται για μια μεσογειακή πλατεία, με το πολύχρωμο λιθόστρωτο να σχηματίζει ροές που καλύπτουν την επιφάνεια της.

Μπορούμε να έχουμε μία ανάγνωση των επάλληλων επιπέδων του χώρου σε τομή. Μπορούμε να δούμε και να ακούσουμε στο πεντάπλευρο άνοιγμα επί της πλατείας τον ποταμό Ηριδανό να ρέει. Σε χαμηλότερο επίπεδο έχουμε την  εκκλησία της Παντάνασσας και τον ανοιχτό περίβολό της, ενώ στο χαμηλότερο επίπεδο του σταθμού ΗΣΑΠ, στην αποβάθρα προς Κηφισιά, μπορούμε να βρεθούμε στον επίσης διαμορφωμένο χώρο της αρχαιολογικής ανασκαφής δίπλα στην κοίτη του ποταμού Ηριδανού. Οι απολήξεις του μετρό εξέχουν της πλατείας και διαμορφώνονται σαν δύο μεγάλα καθιστικά και σαν μια κατασκευή-φωτεινό σώμα. Ο φωτισμός της ορίζει το ψηλότερο επίπεδό της δημιουργώντας νυχτερινές θεματικές ενότητες.

Με τον τρόπο αυτό ένας χώρος διέλευσης μετασχηματίζεται σε χώρο στάσης,  συνάντησης και δρώμενων. Σε ένα δημόσιο χώρο όπου οι πολλαπλές ταυτότητες μπορούν να συναντηθούν.

Το 1998 πραγματοποιήθηκε ο ευρωπαϊκός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την διαμόρφωση της πλατείας Μοναστηρακίου και η πρόταση διακρίθηκε με το Α΄ βραβείο. Το 2006 εγκρίθηκε οριστικά η μελέτη του έργου και τον Οκτώβριο του 2007 ξεκίνησαν οι εργασίες υλοποίησής του. Τον Δεκέμβριο του 2008 η πλατεία αποδόθηκε στην πόλη.