Αρχιτεκτονικη

Swiss Re Next

O Roger Diener είναι μέλος της κριτικής επιτροπής των Βραβείων Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2021. Για περισσότερα σχετικά με τα Βραβεία, πατήστε εδώ.

Tο κυματοειδές γυάλινο κτήριο που σχεδιάσθηκε για τους εργαζόμενους του παγκόσμιου οργανισμού αντασφάλισης Swiss Re, είναι η νεότερη κατασκευή μέσα σε μια σειρά ισχυρών, ιστορικών κτηρίων ασφαλιστικών εταιριών κατά μήκος του Mythenquai, της παραλίμνιας οδού της Ζυρίχης. Η μορφή του κτηρίου προέρχεται από την αλληλεπίδραση διαφορετικών στοιχείων: ενός καθαρού όγκου ενσωματωμένου στο αστικό περιβάλλον του, ενός ελεύθερα ρεόντος χώρου στο εσωτερικό που δημιουργείται από επάλληλα επίπεδα, και της δομική του  ενσωμάτωσης στα γειτονικά κτήρια της Swiss Re. Επικοινωνεί με το έξω, σαν ένας μνημειώδης γυάλινος προθάλαμος, αντικατοπτρίζει τη λειτουργία του κτηρίου ως στοιχείου διασύνδεσης, τόσο κατακόρυφα,  όσο και οριζόντια, μέσα στο σύνολο των κτηρίων της Swiss Re που αναφέρονται από κοινού ως Campus Mythenquai, συγκρότημα Mythenquai. Το πρόγραμμα του νέου κτηρίου ζητούσε χώρο εργασίας για 1100 υπαλλήλους, περίπου πριπλάσιο ως προς τον αριθμό των θέσεων εργασίας του προηγούμενου κτηρίου της δεκαετίας του 1960, το οποίο αντικαταστάθηκε από το νέο κτήριο. Το νέο κτήριο διαθέτει αλληλοσυνδεόμενους, ανοιχτούς χώρους εργασίας και κατασκευάσθηκε σύμφωνα με τα πρότυπα Minergie-P και Minergie-ECO της Ελβετίας, καθώς και Αμερικανική πιστοποίηση LEED-Platinum.

Ο φέρων οργανισμός, που περιλαμβάνει πλάκες με κενά, βασίζεται σε ένα ορθογώνιο διαστάσεων 72m x 58m. Το κτήριο συνδέεται χωρικά με τα άλλα κτήρια της Swiss Re στη στάθμη του πρώτου υπογείου, έτσι ώστε οι γενικής χρήσεως περιοχές να συνδέονται εσωτερικά. Στο ισόγειο, ένας καλυμμένος δρόμος και η κύρια είσοδος του κτηρίου ανοίγονται προς το Mythenquai. Ο χώρος εισόδου συνδέεται απ΄ευθείας με ένα αμφιθέατρο χωμένο στο έδαφος σε βάθος δύο ορόφων και συνδεδεμένο με δύο φωταγωγούς (αίθρια), στεγασμένους με γυαλί, που αναπτύσσονται καθ΄όλο το ύψος του κτηρίου. Οι πέντε ανώτεροι όροφοι που στοιβάζονται γύρω από αυτές τις εσωτερικές αυλές, σχηματίζουν έναν τεράστιο, εκτεταμένο οργανισμό, προς τον οποίο οι όροφο γραφείων σχετίζονται ισότιμα. Τα αίθρια παρέχουν φωτισμό. Τα οριζόντια παράθυρά τους μπορούν να ανοίγουν.

Όταν άρχισε ο σχεδιασμός, η Swiss Re παρήγγειλε εννέα έργα τέχνης που συνεχίζουν την παράδοση, βάσει της οποίας η σημαντική συλλογή έργων τέχνης της εταιρείας συμβάλλει από ετών στο εργασιακό περιβάλλον της Swiss Re. Τα μεγάλης κλίμακας έργα των Martin Boyce, Kerstin Brätsch, Valentin Carron, Marc Camille Chaimowicz και Mai-Thu Perret, Helmut Federle, Guyton/Walker, Philippe Parreno, Willem de Rooij και Heimo Zobernig συνιστούν χωρικές παρεμβάσεις, σε επιμέλεια της Beatrix Ruf.

Η ιδέα πίσω από το κτήριο συνίσταται σε μια δομή που προσκαλεί σε επικοινωνία. Σε αντίθεση με τους τρεις υπόγειους ορόφους, τους κατασκευασμένους από τοιχώματα συμπαγούς σκυροδέματος, οι όγκοι που εξέχουν του εδάφους είναι φτιαγμένοι από λεπτή χαλύβδινη κατασκευή με ανοίγματα άνω των 13m. Η διαπερατότητα και η ευρυχωρία του φέροντος οργανισμού εδραιώνουν τη σχέση του κτηρίου με το πανόραμα που το περιβάλλει από όλες τις , και αυτό ήταν σαφές ήδη από τη φάση του δομικού κελύφους. Έτσι το κτήριο καθίσταται πολύ ευέλικτο, προϋπόθεση για μακροχρόνια χρησιμότητα και προσαρμοστικότητα στις εξελισσόμενες ανάγκες.

Οι ανοικτής κάτοψης χώροι γραφείων στους ανώτερους ορόφους βασίζονται στην έννοια του «κοινόχρηστου γραφείου». Οι σταθμοί εργασίας δεν σχεδιάζονται εξατομικευμένα. Ο σχεδιασμός και η λειτουργικότητα αυτής της ιδέας αναπτύχθηκαν σε συνεργασία με την Sevil Peach, στο Λονδίνο. Αυτή είχε συνεργασθεί με τους Diener & Diener και σε άλλα έργα στο παρελθόν.

Η δομή της πρόσοψης, που περιλαμβάνει ένα εξωτερικό κέλυφος από κυματοειδές γυαλί και ένα εσωτερικό θερμικό κέλυφος με παράθυρα που καλύπτουν ολόκληρο το ύψος από το δάπεδο ώς την οροφή, προσφέρει θέα του περιβάλλοντος προς όλες τις κατευθύνσεις και ενσωματώνει στεγασμένους χώρους και στους πέντε ανώτερους ορόφους. Στον τελευταίο όροφο, όπου βρίσκονται και οι περισσότεροι χώροι υποδοχής πελατών, μια ταράτσα ανοίγεται  προς τη λίμνη.

low res
© Walter Mair

Οι κυματισμοί στη γυάλινη πρόσοψη μοιάζουν με ορισμένα παραδοσιακά στοιχεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, όπως, για παράδειγμα, η κιονοστοιχία. Ωστόσο, ταυτόχρονα, η πρόσοψη μοιάζει με μια λεπτή μεμβράνη, της οποίας η μορφή είναι το αποτέλεσμα εσωτερικών και εξωτερικών δονήσεων.

Χρησιμοποιώντας μεγάλα ‘κύματα’ με μήκος 2,4m στους τέσσερις πρώτους ορόφους και μικρά ‘κύματα’ με μήκος 1,2m στους δύο υπερκείμενους ορόφους, ο όγκος διαφοροποιείται σε ένα κύριο σώμα και σε μια ελαφρώς συγκλίνουσα κωνική περιοχή στέγης. Αυτό συσχετίζει με ακρίβεια την πρόσοψη προς την τετράρριχτη κεκλιμένη στέγη με κορφιά του [γειτονικού παλαιού κτηρίου] Altbau και τη σοφίτα του Mythenschloss. Η διαίρεση αντιστοιχεί σε αυτή των γειτονικών κτηρίων.

Κάθε μεμονωμένος κυματοειδής υαλοπίνακας αναρτάται από ανοξείδωτους χαλύβδινους προβόλους και στερεώνεται σε ράβδους κοντά στο σημείο όπου επικαλύπτεται με τον επόμενο κυματοειδή υαλοπίνακα. Οι ράβδοι προσαρμόζονται στον φέροντα οργανισμό στο πέμπτο υπέργειο όροφο και κοντά στην τελευταία πλάκα. Το κυματοειδές γυάλινο κέλυφος που περιβάλλει τις πλάκες είναι ως εκ τούτου, τόσο από τεχνική άποψη όσο και, κυριολεκτικά, από οπτική άποψη - ένα πραγματικό υαλοπέτασμα.

Το ανάγλυφο του κυματοειδούς γυαλιού αναδεικνύει την όλη κατασκευή πέρα από τη θέση της μέσα στο δομημένο περιβάλλον της σειράς των μεγάλων κτηρίων κατά μήκος του Mythenquai και δημιουργεί μια σχέση με το τοπίο της περιοχής.

Καθώς το σκοτάδι πέφτει, στο τέλος της εργάσιμης ημέρας και μέχρι τα μεσάνυχτα, ο φωτισμός από το "Plan Lumière" της Ζυρίχης αντικαθιστά την αντανάκλαση των γυάλινων κυμάτων.

ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗΣ
Αποκτήστε συνδρομή στις εκδόσεις DOMa και γίνετε σταθερός αναγνώστης αρχιτεκτονικών περιοδικών εκδόσεων με σύγχρονη επιμελητική προσέγγιση και εμπεριστατωμένη ενημέρωση.