Κατοικια σε χωριο στην Τηνο

Το έργο βρίσκεται στο βορειοδυτικό όριο του Χατζηράδου, τυπικού χωριού της Τήνου, στις Κυκλάδες. Το οικόπεδο περιείχε υπολείμματα τοιχοποιίας του προϋπάρχοντος ιστού διαίρεσης με παραδοσιακά στοιχεία, όπως πατητήρι και λιθόκτιστο φούρνο.

Η πρόταση αποβλέπει στην ανέγερση μιας σύγχρονης κατοικίας ενταγμένης στο πλαίσιο ενός παραδοσιακού οικισμού. Το φυσικά κεκλιμένο έδαφος δομείται σε τρία επίπεδα με φθίνοντα ρυθμό ανόδου. Οι χρήσεις κατοίκησης καταλαμβάνουν όλη την επιφάνεια του οικοπέδου. Ο υπάρχων ιστός διατηρείται και αξιοποιείται σαν κάνναβος εναλλαγής μεταξύ των πλήρων και κενών του σχεδιασμού. Οι στέρεοι όγκοι ορίζονται σαν αρχετυπικά πρίσματα -πύργος, παραλληλεπίπεδο, κύβος- και χωροθετούνται σύμφωνα με την πολεοδομική ιεράρχηση της σύστασης. Ο πύργος, για παράδειγμα, σηματοδοτεί το άκρο του χωριού. Η συνέχεια του ελεύθερου χώρου εξασφαλίζει τον σύνδεσμο του συνόλου μέσω μιας αλληλουχίας αυλών και αιθρίων.

Εμπνευσμένα από τα ντόπια ‘κελλιά’, τα πρίσματα στεγάζουν τα τρία δωμάτια με ιδιόχρηστα λουτρά. Κάθε ένα έχει διαφορετική ιδιαίτερη θέα: κατακόρυφη -προς τον ουρανό- για τον πύργο, διαγώνια -προς τις κορυφογραμμές- για το παραλληλόγραμμο ή πανοραμική -προς τις γειτονικές πεζούλες- για τον κύβο. Ο συλλογικός ζωτικός χώρος -σαλόνι, τραπεζαρία, κουζίνα- είναι ενιαίος και στεγάζεται στο κύριο κεντρικό επίπεδο, ενισχύοντας την αναμενόμενη αυτονομία των δωματίων στην περιφέρεια.

Προβάλλοντας τη μοναδική αξία των ντόπιων τεχνικών δόμησης, το σύνολο της εξωτερικής τοιχοποιίας από εμφανή πέτρα φέρει, με ποικίλες αρθρώσεις, τις οριζόντιες στέγες από εμφανές οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα δάπεδα, εσωτερικά και εξωτερικά, επικαλύπτονται με τσιμεντοκονία. Όλες οι οριζόντιες επιφάνειες παρουσιάζουν έτσι την ίδια ομοιογενή υφή. 

Τα ανοίγματα δημιουργούνται από τη διάταξη των δομικών στοιχείων, διαφοροποιούνται ανάλογα με τον προσανατολισμό τους και πληρώνονται με πινακίδες από φυσικά ακατέργαστα υλικά: ξύλο, γυαλί και μάρμαρο. Η αδράνεια της μαζικής και ερμητικής τοιχοποιίας στον βορρά, λειτουργεί σαν δοχείο θερμότητας που μετριάζει τις αλλαγές θερμοκρασίας επιτρέποντας σε όλους τους εσωτερικούς χώρους να δροσίζονται χωρίς χρήση μηχανικού κλιματισμού. Η ύπαρξη ανοιγμάτων σε απέναντι πλευρές κάθε κατοικήσιμου χώρου εξασφαλίζει τον φυσικό εξαερισμό τους. H επιλογή αντιστροφής της συνήθους λογικής -εξωτερικά πέτρα γυμνή και σοβάς εσωτερικά- απαντά στο χαρακτηριστικό κλίμα της Τήνου με συνεχείς και ισχυρούς ανέμους.

Η επιδίωξη απαλοιφής του διαχωριστικού ορίου έσω/έξω προεκτείνει κάθε κατοικήσιμο χώρο δίνοντας ταυτόχρονα έμφαση στη χωρική συνέχεια. Η ένταξη ενός κτιστού πάγκου-τραπεζιού στη διαμόρφωση του καίριου σημείου συνάντησης ενισχύει την αίσθηση διαπερατότητας, όπως και η χάραξη των επιδαπέδιων αρμών.

Το επίπεδο νερού που ενσωματώνεται στο κέντρο της κατοικίας συνθέτει διάφορα νοήματα, πέραν της παροχής φυσικού δροσισμού και αναψυχής: εδραιώνει την περιστροφική διευθέτηση της δημόσιας κυκλοφορίας, προσδίδει την Τηνιακή τοπολογία οικοσύστασης στην πρόταση και προσφέρει ένα φυσικό επίπεδο κατοπτρισμού στην αρχιτεκτονική του έργου.