Κατοικια στην Καλλιτεχνουπολη

Κάδρο, Κατοικία, Κόσμος. Η Κατοικία θεάται μια πλαγιά. Σχεδόν εξ’επαφής: μια γυμνή αττική πλαγιά. Εκατέρωθεν, δύο κατοικίες, εξωστρεφείς. Η Κατοικία είναι ένα Κάδρο. Προς την ανατολή και την απέναντι πλαγιά. Ένα κεκλιμένο πρίσμα ακολουθεί την τραπέζια γεωμετρία του πεδίου. Η λοξή απότμηση του ανατολικού του μετώπου το ανοίγει στον αντιτιθέμενο μικρόκοσμο: στον αέρα, το φως, τις βερβερίδες, την οριζόντια κορυφογραμμή, τα δυο της πεύκα. Το Κάδρο αποτελεί απομόνωση. Επιλεκτική απομόνωση ή αλλιώς σύνθεση. Ή απλώς επιλογή, μια συγκεκριμένη επιλογή μέσα από την οποία συντίθενται, δηλαδή συνυπάρχουν στοιχεία, επιλογή μέσα από την οποία δημιουργείται χώρος. Τι είναι κάδρο; Τοίχος με οροφή δημιουργούν πάντα ένα κάδρο. Το ίδιο και οροφή με δάπεδο στην περίπτωση που τοίχος δεν υπάρχει, ή δάπεδο και τοίχος στην περίπτωση που οροφή δεν υπάρχει. Ή τοίχος και τοίχος στην περίπτωση που δάπεδο δεν υπάρχει. Όλα είναι ανοικτά, τίποτα δε μπορεί να θεωρείται εξ’ορισμού απαραίτητο προκειμένου η Κατοικία να είναι η ίδια ανοικτή - το μόνο απαραίτητο. Το Κάδρο δεν είναι η θέα, δεν είναι εικόνα, είναι δίαυλος, ανάμεσα στο μέσα και το έξω, την Κατοικία και τον Κόσμο. Ο τοίχος, η οροφή, το δάπεδο και η σύνθεσή τους ορίζουν Κάδρα, διαρκώς, και το ένα μέσα στο άλλο. Αν και κάθε Κάδρο κατ’αρχήν απομονώνει, το κάνει μόνο για να ενώσει. Το Κάδρο επιλέγει ή αποκλείει για να φέρει σε επαφή. Η απέναντι πλαγιά μοιάζει εδώ να ανασηκώνεται, το πρανές της δείχνει ξαφνικά πιο απότομο, η Κατοικία το δυναμώνει. Δεν πρόκειται πια για θέα, μια τερπνή εικόνα, πλαγιά και Κατοικία αντιπαραβάλλονται, η μία ζωντανεύει την άλλη. Προς τις μακριές πλευρές του οικοπέδου, οι παρακείμενες κατοικίες αποκλείονται: επιλέγεται η περιτοίχιση, η συγκέντρωση της οπτικής αναφοράς και η εσωστρεφής κλιμακωτή ανάπτυξη των υπαίθριων χώρων προς την ανατολή, την κυρίως εκτομή, το μεγάλο Κάδρο. Κατά Deleuze η τέχνη ξεκινά με την κατοικία, γι’αυτό η αρχιτεκτονική είναι η πρώτη τέχνη. ‘…η αρχιτεκτονική δε σταματά να φτιάχνει κατόψεις, τομές, και να τις συνδέει. Γι’ αυτό μπορεί να οριστεί από το ‘κάδρο’, μια σύμπλεξη κάδρων, που θα επιβληθεί στις άλλες τέχνες, από τη ζωγραφική έως τον κινηματογράφο.’¹ Η αυστηρότητα της γεωμετρίας διαρρηγνύεται σε τρεις περιοχές: στο επίπεδο της πρόσβασης, μια διαμήκης εκτομή του τοίχου και της οροφής του επιτρέπει μια διαμπερή, υπαίθρια κίνηση που καταλήγει στο ανατολικό μέτωπο, την κυρίως διάρρηξη. Το κέλυφος προκύπτει εν τέλει σπασμένο, η απομακρυσμένη φύση εισέρχεται. Η Κατοικία έχει διαρραγεί, η γυμνή της σάρκα ανοικτή, δεκτική, περιμένει. Περιμένει τους κατοίκους της, υποδέχεται την πλήρωση, επιθυμεί την μεταβολή, ανοίγεται στη ζωή. Είναι απολύτως γυμνή, είναι αδρή και στιλπνή, αιχμηρή και καμπυλωμένη, σκούρα και φωτεινή. Η Κατοικία δεν είναι μίνιμαλ. Η Κατοικία δε γνωρίζει αν είναι μοντέρνα. Της αρκεί που είναι σπασμένη: αναμεμιγμένη με τον ήλιο. 

¹ Gilles Deleuze, Qu’est-ce que la Philosophie?, p.177. Les Editions de Minuit, Paris, 1991.