ΚΑ-MA-ΡΑ. Αποκατασταση κτηριου στη Μανη

Το παλιό καφενείο-παντοπωλείο στο ερειπωμένο χωριό της Μάνης ήταν μέχρι το 1950, οπότε και εγκαταλείφθηκε, ένας χώρος συγκέντρωσης για την κοινότητα και φιλοξενούσε προβολές ταινιών δύο φορές τον χρόνο. Σήμερα αναφέρεται συγχρόνως στο χθες και το αύριο. Από τον βιοκλιματικό σχεδιασμό μέχρι το zero transport, εμπεριέχει στην πράξη όρους σύγχρονους για μια αειφόρο αρχιτεκτονική. Η αποκατάσταση του κτηρίου επικεντρώνεται στην επαναχρησιμοποίηση υλικών, ιδεών, αξιών και παραδόσεων, για να δημιουργηθεί ένας ευέλικτος χώρος διαβίωσης, με δυνατότητες ατομικής ή ομαδικής χρήσης. Η αξιοποίησή τους δεν στοχεύει τόσο σε μια αισθητική ανάδειξη των μορφολογικών στοιχείων της μανιάτικης αρχιτεκτονικής, αλλά σε μια πρόταση σύγχρονης αρχιτεκτονικής που προσθέτει καινούργιες ποιότητες στον τρόπο και στον χώρο όπου ζούμε.

Έγιναν οι λιγότερες δυνατές κατασκευαστικές παρεμβάσεις. Η όψη στον δρόμο διατηρήθηκε ανέπαφη. Για τα εσωτερικά επιχρίσματα χρησιμοποιήθηκαν ποζολανικά κονιάματα, ώστε να εξασφαλιστεί η διαπνοή του κτηρίου. Το μεταλλικό υαλοστάσιο του καφενείου προς την αυλή διατηρήθηκε και επισκευάστηκε.

Μια καινούργια αυτόνομη ξύλινη κατασκευή τοποθετήθηκε μέσα στο παλιό κτήριο. Προσφέρει χώρους ύπνου σε τρία επίπεδα, δημιουργεί συνθήκες για παιχνίδι και χαλάρωση στο ενιαίο μεγάλο στρώμα στο πατάρι, παρέχει αποθηκευτικούς χώρους. Η μία πλευρά της λειτουργεί και ως επίπεδο προβολής ταινιών. Η κατασκευή αυτή έχει αναφορές στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική: τα αποτυπωμένα μοτίβα επάνω της, εμπνευσμένα από τα αποτρεπτικά του κακού λιθανάγλυφα σύμβολα των μανιάτικων κτισμάτων, προστατεύουν τους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα σ’ αυτή.

Η στέρνα σχεδιάζεται ως αυτόνομος χώρος διαβίωσης, όπου μια αυτοφερόμενη μεταλλική κατασκευή εξυπηρετεί όλες τις λειτουργίες φιλοξενίας. Οι νέες κατασκευές είναι ειδικά σχεδιασμένες, αρθρωτές, χειροποίητες και έχουν τη δυνατότητα αποσυναρμολόγησης και μετακίνησης, αφήνοντας τον χώρο διαθέσιμο για νέες χρήσεις. Για την αποκατάσταση δούλεψαν μικρά συνεργεία της περιοχής, γνώστες των κατασκευαστικών πρακτικών του τόπου.

Το έργο αυτό εγγράφεται σε μια προσπάθεια στοιχειοθέτησης ορθών πρακτικών για την ανατολική Μάνη, όπου το απόθεμα εγκαταλελειμμένων κτηρίων είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Η επανανοηματοδότηση και ενεργοποίηση των ερειπωμένων κτισμάτων της Μάνης, αντί για την ανέγερση νέων συγκροτημάτων, αποτελεί ένα βήμα προς τις βιώσιμες κατασκευές και κοινότητες.