'Μαινα' Αναστηλωση και προσθηκη σε πυργοσπιτο

Το πυργόσπιτο βρίσκεται στην Έξω Νύφη, έναν εγκαταλελειμμένο παραδοσιακό οικισμό της ανατολικής Μάνης. Ήταν ένα ερειπωμένο διώροφο κτίσμα του 18^ου αιώνα, μέσα σε ένα κτήμα με ελιές, χαρουπιές και φραγκοσυκιές. Είχε πρόσβαση μόνο από λιθόστρωτο μονοπάτι και περιβαλλόταν από βραχώδη σχηματισμό, που περιλαμβάνει και σπηλιά. Ανατολικά, γειτνιάζει με πύργο του 16^ου αιώνα. Στην είσοδο του κτήματος, υπάρχει βυζαντινό εκκλησάκι με τοιχογραφίες του 12^ου αιώνα.

Βασικά ζητήματα της μελέτης ήταν η δημιουργία διαλεκτικής σχέσης του κτίσματος με το ιστορικό πλαίσιο και η ένταξη της προσθήκης στο υπάρχον κτίσμα και στον ιστό του παραδοσιακού οικισμού. Στόχος του σχεδιασμού ήταν η  λιτή αναστήλωση του πυργόσπιτου και η μετατροπή του σε χώρο φιλοξενίας, που θα ανέδιδε το αρχέγονο πνεύμα του τόπου θα αποτελούσε σημείο εκκίνησης για γνωριμία με τη φυσική ομορφιά και τον πολιτιστικό πλούτο της Μάνης.

Η έλλειψη υποδομών (προσπέλαση, ύδρευση, αποχέτευση, συνεχής ηλεκτρική παροχή) έθεσε θέματα αυτάρκειας, οικολογικής διαχείρισης και βιοκλιματικού σχεδιασμού, τα οποία  εναρμονίζονται με την παραδοσιακή αντιμετώπιση της ανέχειας του τόπου και της συγκέντρωσης στο απολύτως απαραίτητο.

Η μελέτη  διαμορφώθηκε λαμβάνοντας υπ’ όψιν, από την αρχή, τις περιορισμένες κατασκευαστικές δυνατότητες. Η δυσκολία της πρόσβασης επέβαλε τη χρήση και τη διαχείριση των επί τόπου διαθέσιμων μέσων και πόρων.

Το ‘Μάινα’ σχεδιάσθηκε ακολουθώντας την παραδοσιακή τυπολογία των χαρακτηρισμένων διατηρητέων σπιτιών και οικισμών της Μάνης. Στη διαμόρφωση των υπαίθριων χώρων  χρησιμοποιήθηκε ένα διαφορετικό λεξιλόγιο από εκείνο του κτίσματος προκαλώντας μια διαδραστική σχέση μεταξύ του άμεσου φυσικού και ιστορικού τοπίου και της νέας χρήσης του κτηρίου. 

Το αρχικό κτίσμα διατηρήθηκε ως ένας μακρόστενος όγκος, που αναπτύσσεται κάθετα στις υψομετρικές γραμμές του λόφου, όπως και τα υπόλοιπα σπίτια του οικισμού, αντικρύζοντας τη θάλασσα προς την ανατολή. Περιλαμβάνει δυο επίπεδα συνολικής επιφάνειας 88m². Στη συνέχεια του παλαιού αυτού κτίσματος, προστέθηκε ένας δεύτερος μακρόστενος ψηλότερος όγκος, κρατώντας την ίδια κάθετη σχέση με τις καμπύλες, που αποτέλεσε τη σύγχρονη προσθήκη, επιφάνειας 62m². Και τα τρία επίπεδα της κατοικίας είναι μονόχωρα εξασφαλίζοντας, με την κατάλληλη τοποθέτηση των ανοιγμάτων, διαμπερότητα και σωστό αερισμό κατά τη διάρκεια του ζεστού μανιάτικου καλοκαιριού. Δημιουργείται είτε ένας ενιαίος χώρος φιλοξενίας, είτε δυο αυτόνομες μονάδες. Κάθε επίπεδο έχει ανεξάρτητη πρόσβαση στους εξωτερικούς χώρους που διαμορφώθηκαν, ο καθένας ξεχωριστά, σύμφωνα με τον ηλιασμό και το φυσικό ανάγλυφο του σημείου.

Το  μανιάτικο αυτό πυργόσπιτο είναι ένα κτήριο που δημιουργήθηκε σε διαδοχικές φάσεις, μέσα στον χρόνο, καλύπτοντας τις χωρικές ανάγκες των διαφορετικών χρηστών του. Η πρόσφατη μετατροπή του σε χώρο φιλοξενίας με οικολογικές αρχές έχει σαν στόχο να αφήσει ένα ελαφρύ  αποτύπωμα στη μακρά ιστορία του, ανοίγοντας ένα διάλογο ανάμεσα στους ταξιδιώτες και τον τόπο.