Ξαπλωνοντας στο εδαφος

Στρατηγική Συν-Κατοίκησης

Η πρόταση μας εισάγει μια νέα τυπολογία κατοικίας, αυτήν της οριζόντιας πολυκατοικίας. Η αναφορά στην ελληνική αστική πολυκατοικία είναι σκόπιμη αφού η τελευταία αποτελεί ένα ιδιαίτερα χαρισματικό μοντέλο κατοικίας από πλευράς κλίμακας, οικονομίας και ευελιξίας. Η οργάνωση γύρω από έναν άξονα κίνησης (ανελκυστήρα), η σειριακή επανάληψη μονάδων κατοικιών και το ευέλικτο οικοδομικό σύστημα είναι χαρακτηριστικά που υιοθετούμε, μόνο που στην περίπτωσή μας το κάθε κτίριο αναπτύσσεται οριζόντια, σε άμεση επαφή με το έδαφος. Με αυτό τον τρόπο το κτίριο υπαγορεύει έναν πιο χαλαρό τρόπο ζωής σε άμεση επαφή με τη γη και το φυσικό περιβάλλον. Στην οριζόντια πολυκατοικία ο άξονας κίνησης έιναι αυτός του υπόγειου parking, ένα σύστημα υποδομής κοινό για όλες της κατοικίες. Εάν η αστική πολυκατοικία ορθώνεται κατακόρυφη και στριμωγμένη στα αστικά κέντρα, η παραθεριστική παραλλαγή της ξαπλώνει άνετα πάνω στο έδαφος, και καμπυλώνεται σύμφωνα με την μορφολογία του. Με τον τρόπο αυτό το ίδιο το κτίριο, αν και διατηρεί την ανάμνηση μιας οικείας τυπολογίας συλλογικής κατοίκησης, υπαγορεύει έναν πιο χαλαρό τρόπο ζωής σε άμεση επαφή με το έδαφος και το φυσικό περιβάλλον. 

Μορφολογία: Έδαφος και Υλικά

Η οριζόντια γραμμική ανάπτυξη που προτείνεται, λειτουργεί όπως οι πέτρινοι μαντρότοιχοι, ιδιαίτερα γνώριμοι στις ορεινές αγροτικές περιοχές, που αναλύουν μια απότομη πλαγιά σε επιμήκη οριζόντια τμήματα, υλοποιώντας στο χώρο, μία κάθε φορά υψομετρική καμπύλη. Με αυτόν το τρόπο επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση της επέμβασης στον ορεινό όγκο, ειδικά σε μία κατασκευή που προϋποθέτει την κατασκευή υπογείου (αφού η εκσκαφή και η κατασκευή περιορίζονται σε μία στενή ζώνη παράλληλη με τις υψομετρικές καμπύλες, αφήνοντας το βράχο εκατέρωθεν στην φυσική του μορφή. 

Η οριζόντια πολυκατοικία αναπτύσσεται σε τρεις επιμήκεις στρώσεις: τον υπόγειο χώρο στάθμευσης, πιο πάνω ένα εννιαίο επίπεδο κατοικίας, οργανωμένο ανάμεσα σε μικρές υπαίθριες αυλές, και ένα δεύτερο, που αποτελέιται απο τις απολήξεις των κατοικιών σε μικρούς ανεξάρτητους όγκους που ανοίγονται στη θέα. Το πρώτο επίπεδο κατοικίας βρίσκεται σε άμεση επαφή με το έδαφος, εκμεταλλευόμενο την κλίση του εδάφους, με αυλές προς τη θάλασσα ή περισσότερο κλειστές στο πίσω μέρος. Ειδικότερα οι αυλές που βρίσκονται πάνω από τον υπόγειο χώρο στάθμευσης προτείνεται να είναι φυτευμένες με στόχο την συνέχεια του φυσικού εδάφους μέσα στο περίγραμμα των κτιρίων. Εδώ γίνεται εφαρμογή του κανονισμού ΓΟΚ, που επιτρέπει την επέκταση του υπόγειου χώρου στάθμευσης εκτός περιγράμματος κάλυψης, εφόσον καλύπτεται από χώμα πάχους 1.5μ. Στο πιο πάνω επίπεδο, οι ταράτσες πάνω στις οποίες πατούν οι ανεξάρτητοι όγκοι, προτείνεται να είναι φυτευμένες στο μεγαλύτερο μέρος τους, με στόχο διαμόρφωση ορίων μεταξύ των ιδιοκτησιών, την ενίσχυση της συνεχούς παρουσίας του φυσικού εδάφους αλλά και για βελτίωση της βιοκλιματικής απόδωσης του οικισμού. Οι κυβικές απολήξεις των κατοικιών στην κορυφή καλύπτονται από κινητά περσιδωτά πανέλα, τα οποία ρυθμίζουν το βαθμό ιδιωτικότητας κάθε  κατοικίας, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, την εποχή και τη διάθεση του κάθε ιδιοκτήτη. Τέλος, στο επίπεδο του υπογείου, ο χώρος στάθμευσης ανοίγει στο μπροστινό μέρος για την εξασφάλιση φυσικού φωτισμού και αερισμού αλλά και άμεσης πρόσβασης από τον κήπο κάθε κατοικίας.

Οργάνωση και δυνατότητες επέκτασης/συνένωσης

Στο ενδιάμεσο επίπεδο κάθε κατοικία σχηματίζεται από την παράθεση πρότυπων τμημάτων κάτοψης σε σειρά. Οι κατόψεις αυτές περιλαμβάνουν συνδυασμούς δωματίων και υπαίθριων αυλών, και μπορούν να εναλλάσσονται με ποικίλους τρόπους δίνοντας διαφορετικές κάθε φορά κατοικίες, είτε διαφορετικού μεγέθους είτε εσωτερικής οργάνωσης. Η ποικιλία αυξάνεται με την δυνατότητα διαφορετικών απολήξεων των κατοικιών στο δευτερο επίπεδο. Η σημαντικότερη αρετή του συστήματος αυτού, πέρα απο την δυνατότητα συστηματοποίησης της κατασκευής που προσφέρει, είναι η ευελιξία με την οποία μια δοσμένη σειρα από κατόψεις μπορεί να δώσει διαφορετικούς συνδυασμούς κατοικιών. Έτσι για παράδειγμα θα ήταν εύκολος ο επανασχεδιασμός, η συνένωση ή επέκταση/σμίκρυνση των κατοικιών σε ενδιάμεσο στάδιο της κατασκευής, ανάλογα με τη ζήτηση της αγοράς. Επίσης η ύπαρξη μεγάλων αυλών κάνει δυνατή την επέκταση των σπιτιών πέραν της επιτρεπόμενης αυτή τη στιγμή δόμησης, χωρίς να αλλοιώνεται η ποιότητα των χώρων της κατοικίας, αλλά ούτε και η συνολική εικόνα του οικισμού. 

Ποικιλία/Ομοιομορφία - Μέρος/Όλον

Οι παραλλαγές που προκύπτουν τοποθετημένες σε σειρά δίνουν απεριόριστες δυνατότητες εναλλαγών. Κάθε οριζόντια πολυκατοικία αποτελεί μια μοναδική αλληλουχία κατοικιών που δημιουργούν διαφορετικές γειτνειάσεις εκατέρωθεν. Παράλληλα αντί για διαφορετικούς τύπους κατοικιών, προτείνεται ένας πρωταρχικός, ο οποίος όμως έχει απεριόριστες δυνατότητες παραλλαγές. Έτσι το σύνολο δεν χάνει την ομοιογένειά του, θυμίζοντας σειρές DNA καθώς διατηρεί μια συστηματική ποικιλία τόσο σε επίπεδο κατοικίας όσο και οικισμού.

Προσβάσεις

Για τον προτεινόμενο οικισμό θεωρούμε δύο βασικούς δρόμους πρόσβασης οι οποίοι τον διαπερνούν σε διαφορετικά ύψη πάνω στην πλαγιά. Η αμαξιτή πρόσβαση σε κάθε κατοικία εξασφαλίζεται από τους κύριους η δευτερεύοντες δρόμους, ενώ η είσοδος σε αυτές γίνεται μέσω πρασιάς και αυλής στο πρώτο ή στο δέυτερο επίπεδο της κατοικίας ανάλογα με τη θέση της σε σχέση με το δρόμο. Εναλλακτικά ως είσοδος μπορέι να χρησιμοποιηθεί και η άνοδος με σκάλα ή αναλκυστήρα από το χώρο στάθμευσης. Οι κατοικίες που βρίσκονται στη χαμηλότερη πλευρά του δρόμου είναι επί το πλείστον βυθισμένες σε σχέση με αυτόν, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη θέα από τους περιπατητές ή τα διερχόμενα αυτοκίνητα.

Με εξαίρεση τις ισόγειες κατοικίες των 60 και 80 τμ, η συντριπτική πλεοψηφία των κατοικιών όλων των μεγεθών αναπτύσσονται σε δύο επίπεδα (συν τους υπόγειους χώρους στάθμεσης, αποθήκευσης και Η/Μ). Για το λόγο αυτό οι κοινόχρηστοι χώροι κάθε κατοικίας μοιράζονται και στα δύο επίπεδα, έτσι ώστε να γίνεται εκμετάλλευση όλων των υπαίθριων χώρων, πάνω ή κάτω, μπροστά η πίσω. Επίσης με αυτόν τον τρόπο, ανάλογα με την τοποθέτηση κάθε κατοικίας σε σχέση με τον δρόμο, μπορεί να γίνει η είσοδος και απο τους δύο ορόφους.