ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2012

Συνοψη

Mε χαρά οι ∆ΟΜΕΣ παρουσιάζουν µέρος των αποτελεσµάτων της πρωτοβουλίας ‘∆ΟΜΕΣ 2012’, ενός προγράµµατος καταγραφής, ενθάρρυνσης και προώθησης του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δηµιουργίας εν γένει στην Ελλάδα, που οι ∆ΟΜΕΣ ανακοίνωσαν τον Απρίλιο 2011. Πρόκειται για την τρίτη έκδοση της σχετικής πρωτοβουλίας που ανέλαβαν οι ∆ΟΜΕΣ για πρώτη φορά το 2009, µε στόχο την προβολή της αντιπροσωπευτικής τρέχουσας αρχιτεκτονικής της χώρας και την εύκολη πρόσβαση σε µια κωδικοποίηση των σηµαντικών πρόσφατων αρχιτεκτονικών έργων και των δηµιουργών τους.

 Η πρωτοβουλία ‘∆ΟΜΕΣ 2012’ αποτελείται από τρία σκέλη:

1.    την έκδοση της ‘Επετηρίδας Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2012’ των ∆ΟΜΩΝ, που θα περιλάβει αξιόλογα πραγµατοποιηµένα έργα και ανεκτέλεστες µελέτες των ετών 2009-2011, που έχουν ανατεθεί από υπαρκτούς πελάτες.

2.     την έκθεση ‘Πανόραµα Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2012’, που θα περιλαµβάνει τα προαναφερθέντα έργα και µελέτες.

3.    τα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2012’ για

-   το καλύτερο πραγµατοποιηµένο έργο των ετών 2009-2011,
-   το καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα και
-   την καλύτερη µελέτη

Η δοµή της εκδήλωσης ‘∆ΟΜΕΣ 2012’ συνολικά είναι ανάλογη µε αυτήν των ‘∆ΟΜΕΣ 2010’ και, ‘∆ΟΜΕΣ 2011’ µε δύο διαφορές: Πρώτον, υπάρχουν και πάλι τρεις κατηγορίες βραβείων, όπως στην εκδήλωση ‘∆ΟΜΕΣ 2010’, αντί τεσσάρων, όπως στην εκδήλωση ‘∆ΟΜΕΣ 2011’. Αφαιρέθηκε η κατηγορία ‘καλύτερου πραγµατοποιηµένου έργου νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάµενο κτήριο’, καθώς η συγκεκριµένη κατηγορία δεν µπορεί κάθε χρόνο να προσελκύει επαρκή αριθµό αξιόλογων µελετών. Θα επανέλθει, πάντως, σε προσεχή οργάνωση.

∆εύτερον, στο ένα και µοναδικό βραβείο ανά κατηγορία προστέθηκαν τρεις έπαινοι, και όχι δύο, όπως στην εκδήλωση ‘∆ΟΜΕΣ 2011’, έτσι ώστε να διακριθούν περισσότερα από ένα έργα, έστω και αν το χρηµατικό βραβείο ανά κατηγορία, κατ΄ανάγκην, εξακολουθεί να παραµένει ένα.

∆ιατηρήσαµε την ανεξάρτητη λειτουργία των κριτών, τόσο για πρακτικούς λόγους, όσο και επί σκοπώ, προκειµένου να έχουµε πολλαπλές αναγνώσεις και αποτιµήσεις της τρέχουσας συνθήκης, όπως αυτή αντανακλάται στα υποβληθέντα έργα.

Κριτές στην εκδήλωση ‘∆ΟΜΕΣ 2012’ ήσαν οι αρχιτέκτονες κκ. Pippo Ciorra, καθηγητής αρχιτεκτονικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανε- πιστηµίου Camerino και διευθυντής του ΜΑΧΧΙ, του Εθνικού Μουσείου των Τεχνών του 21ου αιώνα της Ρώµης, Ρένα Σακελλαρίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης και Bernard Tschumi, καθηγητής και πρώην κοσµήτορας του Graduate School of Architecture, Planning and Conservation Studies, του Πανεπιστηµίου Columbia της Νέας Υόρκης.

Ζητήθηκε από τους τρεις κριτές να αξιολογήσουν τα έργα χωρίς να συσκεφθούν σε πραγµατικό χρόνο ή τόπο, εντελώς ανεπηρέαστοι ο ένας από τον άλλο, και να τα βαθµολογήσουν σε κλίµακα 0-100 και να γράψουν ένα συνοπτικό σχόλιο.

Η ανακοίνωση των αποτελεσµάτων του διαγωνισµού και η απονοµή των βραβείων έγινε στο Μουσείο Μπενάκη της Οδού Πειραιώς στην Αθήνα στις 28 Ιανουαρίου 2011, και ώρα 18.00.

Στο τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, επαυξηµένο απόσπασµα της ειδικής έκδοσης της ‘Επετηρίδας Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2012’, που θα κυκλοφορήσει σε λίγους µήνες, δηµοσιεύονται συνολικά δεκαέξι έργα, που κατά µέσον όρον επέλεξε η κριτική επιτροπή ως επικρατέστερα για τα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2012’ στις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες.

Στην οµάδα των δεκαέξι κορυφαίων σχεδίων υπάρχουν οκτώ πραγµατοποιηµένα έργα, τέσσερα επί πλέον πρώτα έργα νέων αρχιτεκτόνων και τέσσερις µελέτες.

Mεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οκτώ κτήρια κατοικιών, δύο πανεπιστηµιακά κτήρια και δύο σχετιζόµενα µε παραγωγικές διαδικασίες. Τα περισσότερα από τα έργα είναι µικρής έως πολύ µικρής κλίµακας, γεγονός ενδεικτικό του προσανατολισµού του µεγάλου ποσοστού των εµπορικών ή ιδρυµατικών/κρατικών αναθέσεων και έργων. Για µια ακόµη φορά, υπήρξαν ελάχιστες συµµετοχές από τον τοµέα της κοινωνικής υποδοµής, και την αστική κλίµακα σχεδιασµού.

Παρατηρείται πάντως, αύξηση της συµµετοχής των πραγµατοποιηµένων έργων στην οµάδα των κορυφαίων.

Τα µισά περίπου από το σύνολο των έργων έχουν κοινόχρηστο χαρακτήρα. Από αυτά, τρία έχουν δηµόσιο χαρακτήρα. Από αυτά τα τρία, µόνο ένα βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. Τα άλλα δύο αποτελούν διακεκριµένες συµµετοχές σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισµούς, γεγονός ενδεικτικό µιας ποιοτικής δυναµικής που δεν βρίσκει πεδίο έκφρασης στο εσωτερικό της χώρας. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι τα περισσότερα έργα δηµόσιου χαρακτήρα που διακρίθηκαν, ανετέθησαν από ιδιώτες. Η πρόσφατη επαναθέσµιση των αρχιτεκτονικών διαγωνισµών για τα έργα του ∆ηµοσίου, µπορεί, εφ’ όσον εφαρµοσθεί από τη ∆ιοίκηση –πράγµα διόλου βέβαιο στο Ελληνικό Κράτος–, να αποτελέσει διέξοδο από την κατάσταση αυτή.

Ευχαριστούµε θερµά όλους τους δηµιουργούς αρχιτέκτονες και τους φωτογράφους, που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των ∆ΟΜΩΝ και έστειλαν έργα για την Επετηρίδα, την Έκθεση και τα Βραβεία.

Ευχαριστούµε επίσης θερµά τους τρεις κριτές, που τίµησαν τις ∆ΟΜΕΣ αποδεχόµενοι την πρόσκληση να αναλάβουν το επίπονο και υπεύθυνο έργο της αξιολόγησης των µελετών και των έργων που υπεβλήθησαν.