ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2015

Συνοψη

Με εύλογη χαρά, οι ∆ΟΜΕΣ παρουσιάζουν µέρος των αποτελεσµάτων της πρωτοβουλίας ‘∆ΟΜΕΣ 2015’, ενός προγράµµατος καταγραφής, ενθάρρυνσης και προώθησης του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δηµιουργίας εν γένει στην Ελλάδα, που οι ∆ΟΜΕΣ ανακοίνωσαν τον Μάιο 2014 και που εξελίσσεται, παρά τις εντεινόµενες δυσκολίες, για έκτη συνεχή χρονιά. Πρόκειται για την πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι ∆ΟΜΕΣ για πρώτη φορά το 2009, µε στόχο την προβολή της αντιπροσωπευτικής τρέχουσας αρχιτεκτονικής της χώρας και την εύκολη πρόσβαση σε µια κωδικοποίηση των σηµαντικών πρόσφατων αρχιτεκτονικών έργων και των δηµιουργών τους. Είµαστε ιδιαίτερα ικανοποιηµένοι που µπορούµε πλέον να θεωρούµε την ‘Πρωτοβουλία ∆ΟΜΕΣ’ εν γένει -και τα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ’ ειδικότερα- εδραιωµένα ετήσια γεγονότα, θεσµούς της Ελληνικής αρχιτεκτονικής σκηνής, αναγνωρίσιµους και πέραν αυτής.

Η πρωτοβουλία ‘∆ΟΜΕΣ 2015’ αποτελείται από δύο σκέλη:
1.     την έκδοση της ‘Επετηρίδας Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2015’ των ∆ΟΜΩΝ, που θα περιλάβει αξιόλογα πραγµατοποιηµένα έργα και ανεκτέλεστες µελέτες των ετών 2010-2014, που έχουν ανατεθεί από υπαρκτούς πελάτες.
2.   τα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2015’ για
-   το καλύτερο πραγµατοποιηµένο έργο των ετών 2010-2014,
-   το καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα και
-   την καλύτερη µελέτη.

Η δοµή της πρωτοβουλίας ‘∆ΟΜΕΣ 2015’, συνολικά, είναι παρόµοια µε αυτήν των τελευταίων τριών ετών. Όπως συνέβη και στα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2012’, στα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2013’ και στα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2014’, εκτός από το ένα βραβείο ανά κατηγορία, υπάρχουν δυο έπαινοι, ώστε να διακριθούν περισσότερα από ένα έργα. ∆ιατηρήσαµε την ανεξάρτητη λειτουργία των κριτών, τόσο για πρακτικούς λόγους, όσο και επί σκοπώ, προκειµένου να έχουµε πολλαπλές, έστω και αποκλίνουσες, αναγνώσεις και αποτιµήσεις της τρέχουσας συνθήκης, όπως αυτή αντανακλάται στα υποβληθέντα έργα, χωρίς συµβιβασµούς οιουδήποτε είδους πέρα από την προσωπική εκτίµηση. Η αβεβαιότητα είναι χρήσιµη τροφή για στοχασµό και δηµιουργικότητα.

Κριτές στην εκδήλωση ‘∆ΟΜΕΣ 2015’ ήσαν οι κκ.
∆ηµήτρης Φατούρος, οµότιµος καθηγητής αρχιτεκτονικής και πρώην πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης,
Benedetta Tagliabue, επικεφαλής αρχιτέκτων, Miralles Tagliabue EMBT, Βαρκελώνη, και µέλος της Κριτικής Επιτροπής των Βραβείων Pritzker, και
Mirko Zardini, διευθυντής και επικεφαλής των επιµελητών, Centre Canadien d’ Architecture, Montreal.

Ζητήθηκε από τους τρεις κριτές να αξιολογήσουν τα έργα χωρίς να συσκεφτούν σε πραγµατικό χρόνο ή τόπο, εντελώς ανεπηρέαστοι ο ένας από τον άλλο, να τα βαθµολογήσουν σε κλίµακα 0-100 και να γράψουν ένα συνοπτικό σχόλιο.

Η ανακοίνωση των αποτελεσµάτων του διαγωνισµού και η απονοµή των βραβείων πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη της Οδού Πειραιώς, στην Αθήνα, στις 18 Mαρτίου 2014, και ώρα 19.00.

Στο αντίστοιχο τεύχος, επαυξηµένο απόσπασµα της ειδικής έκδοσης της ‘Επετηρίδας Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2015’, δηµοσιεύονται δεκαέξι έργα, που κατά µέσον όρον επέλεξε η κριτική επιτροπή ως επικρατέστερα για τα ‘Βραβεία ∆ΟΜΕΣ 2015’ στις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες. Στην οµάδα αυτών των κορυφαίων σχεδίων υπάρχουν εννέα πραγµατοποιηµένα έργα, ένα άνευ προηγουµένου υψηλό ποσοστό, τέσσερα επί πλέον πρώτα (πραγµατοποιηµένα) έργα νέων αρχιτεκτόνων και τρεις µόνο µελέτες. Mεταξύ αυτών συγκαταλέγονται συνολικά oκτώ κτήρια κατοικίας, το ισχνό- τερο ποσοστό όλων των ετών. ∆ίπλα στις επιτυχείς παραθεριστικές ή µόνιµες κατοικίες, υπάρχει ένας αυξηµένος αριθµός καλοσχεδιασµένων έργων εµπορικού και ‘δηµόσιου’ χαρακτήρα σε αστικό περιβάλλον, που καταδεικνύει την κατευθυνση των ιδιωτικών και λοιπών παραγγελιών αρχιτεκτονικής µέσα στην παρατεταµέ- νη οικονοµική κρίση και την κρίση της οικοδοµής.

Το διάταγµα του 2011 που επαναθέσµισε τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισµούς ως µόνη διαδικασία ανάθεσης δηµοσίων έργων δεν έχει οδηγήσει, ακόµη, σε σηµαντικές πραγµατοποιήσεις έργων. Έχει, πάντως, παράσχει το κίνητρο και το πλαίσιο για µερικές από τις µελέτες που ξεχώρισαν οι κριτές τα τελευταία χρόνια. Το ένα από τα δυο έργα που µοιράζονται το πρώτο βραβείο για το καλύτερο πραγµατοποιηµένο έργο, την ανάπλαση της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης, των Π. Νικηφορίδη και B. Cuomo, προέρχεται από παλιότερο αρτιότατα προετοιµασµένο αρχιτεκτονικό διαγωνισµό, που υλοποιήθηκε ολοκληρωµένα παρά τις αντίθετες επικλήσεις, άλλαξε την εικόνα της πόλης και τη ζωή των κατοίκων της και, ήδη, περιελήφθη στα κορυφαία έργα των ευρωπαϊκών βραβείων αρχιτεκτονικής Mies van der Rohe, τιµή σπάνια για ελληνικό έργο.

Ευχαριστούµε, θερµά, όλους τους δηµιουργούς αρχιτέκτονες και τους φωτογράφους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των ∆ΟΜΩΝ και έστειλαν έργα για την Επετηρίδα και τα Βραβεία.

Ευχαριστούµε, επίσης θερµά, τους τρεις κριτές, που τίµησαν τις ∆ΟΜΕΣ αποδεχόµενοι την πρόσκληση να αναλάβουν το επίπονο και υπεύθυνο έργο της κριτικής και της αξιολόγησης των µελετών και των έργων που υπεβλήθησαν.