ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2018

Συνοψη

Με ιδιαίτερη χαρά οι ΔΟΜΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας ‘ΔΟΜΕΣ 2018’, την ένατη έκδοση αυτού του προγράμματος καταγραφής, ενθάρρυνσης και προώθησης του έργου των Ελλήνων αρχιτεκτόνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής δημιουργίας στην Ελλάδα από αρχιτέκτονες κάθε προέλευσης..
 
Η πρωτοβουλία ‘ΔΟΜΕΣ 2018’ παρουσιάζει ορισμένες διαφορές από τις  προηγούμενες. Στα ήδη καθιερωμένα Βραβεία για
- το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο των ετών 2013-2017,
- το καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα και
- την καλύτερη μελέτη,
προστίθεται μια νέα κατηγορία, το Βραβείο καλύτερου πραγματοποιημένου έργου νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο, που περιλαμβάνει έργα ανακαίνισης, αποκατάστασης, προσθήκης και διαμόρφωσης εσωτερικών χώρων. Σε αυτή την κατηγορία συγκεντρώνεται, πλέον, ποσοστό της επαγγελματικής δραστηριότητας πολύ μεγαλύτερο από ό,τι κατά το παρελθόν και είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε πληρέστερα τη σημασία και τις δυνατότητες που η νέα αυτή πραγματικότητα ανοίγει.
Σε όλες τις κατηγορίες απονέμεται από ένα βραβείο και δυο έπαινοι, με βάση την απόφαση της προσκεκλημένης κριτικής επιτροπής.

Ιδρύονται, επί πλέον, τα Βραβεία συναδέλφων για
- το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο (ενιαία, ανεξάρτητα από τις τρεις προαναφερθείσες κατηγορίες βραβείων για υλοποιημένα έργα) και
- την καλύτερη μελέτη,
με απονομή ενός βραβείου ανά κατηγορία. Κριτές σε αυτά τα βραβεία είναι οι  αρχιτέκτονες που συμμετέχουν ως υποψήφιοι στα ‘Βραβεία ΔΟΜΕΣ’ κατά την ίδια περίοδο.
Στόχος της ίδρυσης των βραβείων είναι η αξιολόγηση του αρχιτεκτονικού έργου όχι μόνο από εξωτερικούς κριτές αλλά  και από τους δημιουργούς του, η αμοιβαία αναγνώριση και η εξαγωγή συμπερασμάτων από τον βαθμό σύμπτωσης ή απόκλισης από την κρίση της προσκεκλημένης κριτικής επιτροπής.
 
Μέλη της τελευταίας για τα ‘Βραβεία ΔΟΜΕΣ 2018’ ήσαν οι κκ.
Alexander Brodsky, αρχιτέκτων, διευθυντής, Bureau Alexander Brodsky, Μόσχα, Ρωσία
Gonçalo Byrne, αρχιτέκτων, διευθυντής, Gonçalo Byrne Arquitectos, Λισαβόνα - Πορτογαλία
Jürgen Mayer, αρχιτέκτων, ιδρυτικός εταίρος, J. MAYER H. und Partner, Architekten, Βερολίνο - Γερμανία.
O κ. Christian Kerez, αρχιτέκτων, Ζυρίχη - Ελβετία, τελικά δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στην κρίση παρά την αρχική εκ μέρους του αποδοχή της σχετικής πρόσκλησης.
 
Στα ‘Βραβεία ΔΟΜΕΣ 2018’ υπεβλήθησαν συνολικά 150 υποψηφιότητες, που αντιστοιχούσαν σε 116 διαφορετικές ομάδες συντελεστών και ίσες ρε αριθμό «ψήφους συναδέλφων». Τελικά, το δικαίωμα κρίσης άσκησαν 91 ομάδες. Η διαδικασία αξιολόγησης  αποφασίσθηκε εσωτερικά από κάθε σχεδιαστική ομάδα, αλλά η έκφρασή της ορίσθηκε να είναι έργο του εκπροσώπου της.
 
Το παρόν τεύχος των ΔΟΜΩΝ είναι ένα επαυξημένο απόσπασμα της ειδικής έκδοσης της ‘Επετηρίδας Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2018’, που θα δημοσιευθεί  σε λίγους μήνες για να ολοκληρωθεί, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, το πρόγραμμα. Περιλαμβάνει είκοσι πέντε έργα, τα οποία επέλεξαν κατά μέσον όρον ως επικρατέστερα αφ’ ενός η κριτική επιτροπή στις προαναφερθείσες τέσσερις κατηγορίες και αφ' ετέρου οι συμμετέχοντες αρχιτέκτονες στις δυο κατηγορίες των Βραβείων συναδέλφων. Στη μεγάλη ομάδα αυτών των κορυφαίων σχεδίων, με βάση τις εκτιμήσεις των προσκεκλημένων κριτών, υπάρχουν οκτώ πραγματοποιημένα έργα, τέσσερα επί πλέον (πέραν των προηγουμένων) πρώτα (πραγματοποιημένα) έργα νέων αρχιτεκτόνων, πέντε μελέτες και επτά πραγματοποιημένα έργα νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο.

Στα Βραβεία συναδέλφων προβλέπεται, βάσει του κανονισμού, η διάκριση ενός υλοποιημένου έργου και μιας μελέτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο έργο, το Ring House στην Αγία Γαλήνη, του γραφείου deca ARCHITECTURE των Αλεξάνδρου Βαΐτσου και Carlos Lopereña, διακρίθηκε φέτος με το Βραβείο καλύτερου πραγματοποιημένου έργου τόσο από την προσκεκλημένη επιτροπή όσο και από τους συμμετέχοντες συναδέλφους-κριτές.
Μεταξύ των εικοσιπέντε έργων τα δεκατρία είναι ιδιωτικές κατοικίες, όλες υλοποιημένες και στη συντριπτική τους πλειοψηφία παραθεριστικές και προς μερική, τουλάχιστον, εμπορική εκμετάλλευση. Επτά αφορούν έργα δημόσιου χαρακτήρα, δημόσια κτήρια και υπαίθριους χώρους, εκ των οποίων μόνο ένα έχει υλοποιηθεί. Τα υπόλοιπα πέντε αφορούν εμπορικούς και επαγγελματικούς χώρους. Και αυτά είναι όλα υλοποιημένα. Οι στόχοι και περιορισμοί της  οικονομικής σκοπιμότητας, μέσα στη συνθήκη της κρίσης, είναι εμφανείς στα περισσότερα έργα. Σε μερικά άλλα είναι εξ ίσου εμφανής η αναζήτηση μιας πολύ ιδιάζουσας απόλαυσης, άλλοτε σε πλαίσιο συμβατικής πολυτελείας άλλοτε ως αναζήτηση του ελαχίστου και του ειδικού.
 
Ευχαριστούμε θερμά όλους τους δημιουργούς αρχιτέκτονες και τους φωτογράφους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των ΔΟΜΩΝ και έστειλαν έργα για την Επετηρίδα και τα Βραβεία.
 
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα όσους από τους αρχιτέκτονες συμμετείχαν στην κρίση των έργων για την απονομή των ‘Βραβείων συναδέλφων’ αφιστάμενοι των προσωπικών τους κλίσεων και ενδιαφερόντων. Ελπίζουμε ότι η ενεργή εμπλοκή τους σε μια τέτοια διαδικασία αλληλοαξιολόγησης συνέβαλε στη δική τους αναρώτηση και θα υπάρξει αποδοτική για την  τροφοδοσία της δικής τους δημιουργικότητας.

Ευχαριστούμε, τέλος, εγκάρδια τους τρεις κριτές, που τίμησαν τις ΔΟΜΕΣ αποδεχόμενοι την πρόσκληση να αναλάβουν το επίπονο και υπεύθυνο έργο της κριτικής και της αξιολόγησης των μελετών και των έργων που υπεβλήθησαν.